Hayatımızın her alanında ve her yerde sıklıkla bulut bilişim (cloud computing) adını duyuyoruz. Peki “cloud computing” teknolojisine ve nasıl çalıştığına ne kadar hakimiz?
Bu yazımızda; bireylerden, kurumlara pek çok alanda kullanılan bulut bilişim teknolojisini ve nasıl çalıştığını aktarmaya çalışacağız.
Bulut Bilişim (Cloud Computing) Nedir? Bulut Bilişim Nasıl Çalışır?
Bulut bilişim, daha hızlı inovasyon, operasyonel kolaylık, güvenlik, esneklik, ölçeklenebilirlik gibi avantajlardan faydalanabilmek için sunucular (fiziksel sunucular ve sanal sunucular), depolama alanları, veri tabanları, ağ iletişimi, yazılım, analitik ve iş zekâsı dahil olmak üzere, bilgi işlem hizmetlerinin İnternet ("bulut") üzerinden sunulmasını sağlayan bir teknolojidir. Bu teknolojide tüm bu hizmetler,bulut hizmetleri sağlayıcısı (CSP) tarafından yönetilerek, uzak bir veri merkezinde barındırılan kaynaklardan sağlanır.
Bulut bilişim (cloud computing) hizmetleri üç ana kategoriye ayrılabilir:
Hizmet olarak altyapı (IaaS), Hizmet olarak platform (PaaS) ve Hizmet olarak yazılım (SaaS).
IaaS- (Infrastructure as a Service):
Sanal makineler (VM'ler), depolama ve ağ iletişimi dahil olmak üzere İnternet üzerinden sanallaştırılmış bilgi işlem kaynakları sağlar. Müşteriler, fiziksel donanıma yatırım yapmak zorunda kalmadan ihtiyaç duydukları herhangi bir miktarda bilgi işlem kaynağını sağlayabilir ve kullanabilirler. IaaS, müşterilere fiziksel altyapı satın almak ve yönetmek zorunda kalmadan yeni sanal makineler kurma, ağ ve depolama kaynaklarını yapılandırma ve uygulamaları çalıştırma olanağı sunar. Bu, sermaye giderlerini (CAPEX) ve işletme giderlerini (OPEX) azaltabilir ve müşterilere kaynakları gerektiği gibi artırma veya azaltma yeteneği sağlar.
PaaS- (Platform as a Service):
Müşterilerin altyapı oluşturma ve bakımını yapma karmaşıklığı olmadan uygulamaları geliştirmesi, çalıştırması ve yönetmesi için bir platform sağlar. Veri tabanları, ara yazılım ve uygulama sunucuları gibi hizmetleri içerir. PaaS, temel altyapının çoğunu ortadan kaldırarak müşterilerin kod yazmaya ve uygulamaları dağıtmaya odaklanmasına olanak tanır. Müşterilerin altyapıyı yönetme konusunda endişelenmesine gerek kalmadığından, daha hızlı pazara sürüm süresi ve operasyonel ek yükün azalmasına yol açabilir.
SaaS- (Sofware as a Service):
İnternet üzerinden yazılıma erişim sağlayarak, uygulamaları müşterilerin kendi bilgisayarlarına yükleme ve çalıştırma ihtiyacını ortadan kaldırır. Bu hizmet, e-posta ve takvim gibi üretkenlik araçlarından sektöre özel uygulamalara kadar çok çeşitli uygulamaları içerir. SaaS, müşterilere kurulum, bakım veya yükseltmeler hakkında endişelenmeden yazılım kullanma yeteneği sunar. BT departmanlarının yükünü azaltabileceği gibi, müşterilerin donanım ve yazılım lisanslarına yatırım yapma ihtiyacını da azaltabilmektedir.
Peki, Bulut Bilişim (Cloud Computing) Nasıl Çalışır?
Temel fikir basittir: müşteriler, bir bulut hizmeti sağlayıcısı tarafından yönetilen paylaşılan bir kaynak havuzundan talep üzerine bilgi işlem kaynaklarına erişir. Sağlayıcının altyapısı sunucular, depolama ve ağ ekipmanı ağından oluşur. Bu kaynaklar, birbirinden izole edilmiş ve müşteriler tarafından İnternet üzerinden erişilen birden çok sanallaştırılmış ortama bölünmüştür. Bir müşteri bir bilgi işlem kaynağı talep ettiğinde, bulut hizmeti sağlayıcısı kaynağı paylaşılan havuzdan sağlar ve müşteriye atar. Müşteri daha sonra kaynağa internet(bulut) üzerinden erişebilir ve kullanabilir. Müşteriye, kullanıma dayalı veya abonelik tabanlı bir modelde yalnızca kullandığı kaynaklar doğrultusunda ödeme planı oluşturulur.
Bulut bilişim, kullanıcılara aşağıdakiler de dahil olmak üzere birçok avantaj sunar:
1- Hız-Operasyonel Kolaylık:Bulut bilişim, müşterilerin donanımın tedarik edilmesini ve devreye alınmasını beklemek zorunda kalmadan bilgi işlem kaynaklarını hızlı ve kolay bir şekilde tedarik etmelerini sağlar. Bu, yeni uygulamalar ve hizmetler için pazara sunma süresini önemli ölçüde hızlandırabilir ve kuruluşların değişen iş gereksinimlerine daha duyarlı olmasına yardımcı olabilir.
2- Güvenilirlik ve kullanılabilirlik:Bulut hizmeti sağlayıcıları, yüksek düzeyde kullanılabilir ve dayanıklı olmasını sağlamak için altyapılarına büyük yatırımlar yapar. Bu, çok düzeyli artıklık, olağanüstü durum kurtarma planlaması ve düzenli yazılım ve donanım yükseltmelerini içerebilir. Bu, bilgi işlem kaynaklarının ihtiyaç duyduklarında hazır olacağını bilmenin müşterilerin içini rahatlatabilir.
3- Güvenlik:Bulut hizmeti sağlayıcıları, müşteri verilerinin korunmasını sağlamak için güvenliğe büyük yatırım yapar. Buna şifreleme, ağ segmentasyonu, erişim kontrolleri ve izleme ve günlüğe kaydetme dahil olabilir. Ek olarak, bulut hizmeti sağlayıcıları, güvenlik ve veri gizliliği konusundaki taahhütlerini göstermek için düzenli güvenlik denetimlerine ve sertifikalarına tabidir.
4- Maliyet tasarrufu:Bulut bilişim, fiziksel donanıma yatırım yapma ve bakımını yapma ihtiyacını ortadan kaldırarak CAPEX ve OPEX'i önemli ölçüde azaltabilir. Bu, sunucu donanımını, depolamayı ve ağ ekipmanını içerebilir. Ayrıca müşteriler, kullanım tabanlı bir model üzerinden SaaS uygulamalarına abone olabildikleri için, yazılım lisanslarıyla ilgili maliyetlerden de tasarruf ederler.
5- Ölçeklenebilirlik:Bulut bilişim, müşterilerin ek donanıma yatırım yapmak zorunda kalmadan bilgi işlem kaynaklarını gerektiği gibi artırmasına veya azaltmasına olanak tanır. Bu, sanal makinelerin, depolamanın ve ağ kaynaklarının ölçeklendirilmesini içerebilir. Bu, kaynakları talebi karşılamak için ölçeklendirebildikleri ve ardından talep azaldığında yeniden ölçekleyebildikleri için mevsimsel veya değişken iş yükleri olan kuruluşlar için özellikle yararlı olabilir.
6- Esneklik:Bulut bilişim, kullanıcı şirkete İnternet bağlantısı olan herhangi bir cihazı kullanarak herhangi bir yerden, herhangi bir zamanda bilgi işlem kaynaklarına erişme yeteneği sağlar. Bu, çalışanlar ihtiyaç duydukları kaynaklara her yerden, istedikleri zaman erişebildikleri için, özellikle dağıtılmış veya mobil iş gücüne sahip kuruluşlar için yararlı olabilir. Ek olarak müşteriler, özel ihtiyaç ve gereksinimlerine bağlı olarak IaaS, PaaS ve SaaS dahil olmak üzere bir dizi bulut bilgi işlem hizmeti arasından seçim yapabilir. Bu, müşterilerin herkese uyan tek bir çözümün kısıtlamaları içinde çalışmaya zorlanmak yerine bulut bilgi işlem çözümlerini kendi özel kullanım durumlarına göre uyarlamalarına olanak tanır.
Bulut bilişim birçok avantaj sunarken, müşterilerin bulutta veri depolamanın ve uygulamaları çalıştırmanın güvenlik ve mahremiyet üzerindeki etkilerini dikkatle değerlendirmesi önemlidir. Ek olarak müşteriler, paralarının karşılığını en iyi şekilde aldıklarından emin olmak için bulut bilişim hizmetlerinin hizmet şartlarını ve fiyatlandırmasını dikkatlice değerlendirmelidir.
Sonuç olarak, bulut bilişim, kuruluşların bilgi işlem kaynaklarına erişme ve bunları kullanma şeklini dönüştüren güçlü bir teknolojidir. Bulut bilişim (Cloud Computing), paylaşılan bir kaynak havuzuna isteğe bağlı erişim sağlayarak müşterilerinin operasyonel kolaylığa, maliyetleri düşürmesine, hızı ve çevikliği geliştirmesine ve asıl işlerine odaklanmasına olanak tanır. Ancak, müşterilerin güvenlik ve gizlilik gereksinimlerini dikkatli bir şekilde değerlendirmesi ve kendi özel ihtiyaçlarını karşılamak için doğru bulut bilişim hizmet sağlayıcısını seçmesi son derece önemlidir. Dünya standartlarında, güçlü çözüm ortakları ile oluşturulan altyapı ve sunucularda, 7/24 izlenen, yedeklenen, yüksek güvenlik standartlarını sağlayan, uzman teknik kadrosu ile profesyonel bir bulut hizmet sağlayıcısı, bulut kullanıcılarını her zaman teknolojinin en güvenli ve güncel noktasına taşımaktadır.
